W Poznaniu, w ramach nowatorskiego projektu leśnej retencji, rozpoczęto nawadnianie lasów przy użyciu wody z kanalizacji deszczowej. Jest to odpowiedź na coraz bardziej nasilające się zmiany klimatyczne. Projekt realizowany jest przez miejskie spółki Aquanet i Aquanet Retencja we współpracy z Zakładem Lasów Poznańskich oraz Lasami Państwowymi.

Lasu w Poznaniu jest wiele – pokrywają one ponad 15% powierzchni miasta i są jednym z najcenniejszych skarbów przyrodniczych tego miejsca. Niestety, susze, długotrwałe upały i gwałtowne opady deszczu sprawiają, że poziom wody w glebie systematycznie maleje, co przekłada się na problemy całego ekosystemu leśnego. Znaczący wzrost umieralności drzew to tylko jeden z wielu alarmujących sygnałów.

– Intensywna urbanizacja potęguje te negatywne procesy. Musimy znaleźć skuteczne sposoby na przeciwdziałanie skutkom zmian klimatu – mówi Natalia Weremczuk, zastępczyni prezydenta Poznania. – Realizowany u nas projekt retencji leśnej to doskonały przykład długofalowego, strategicznego podejścia do problemu. Dzięki niemu udało się już ocalić cenny rezerwat przyrody Żurawiniec.

Rezerwat Żurawiniec, położony na północy miasta, stopniowo ulegał degradacji przez obniżanie się poziomu wód gruntowych. Działania leśników, naukowców z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza oraz lokalnej społeczności przyczyniły się do rewitalizacji rezerwatu. Za pomocą kanalizacji deszczowej dostarczono tam wodę, którą wcześniej poddano procesowi wstępnego oczyszczenia.

„Dzięki współpracy pomiędzy Aquanetem a Zakładem Lasów Poznańskich można mówić o sukcesie tego przedsięwzięcia” – mówi Anna Graczyk, wiceprezes Aquanetu. – W 2022 roku ustaliliśmy zasady tej współpracy i planujemy kontynuować ten projekt. Za budowę tzw. ujęć wody deszczowej odpowiada Aquanet, za rozprowadzenie wody na terenie leśnym – ZLP, a koordynację całego przedsięwzięcia zapewnia Aquanet Retencja.

Pierwsze inwestycje pilotażowe odbędą się na Podolanach i w Lesie Piątkowskim. Wkrótce rozpocznie się przetarg na zaprojektowanie rozwiązań, a ich realizacja jest planowana do 2028 r.

Prezes Aquanet Retencja, Hanna Madajczyk wyjaśnia, że „Przekierowujemy wodę opadową z terenów uszczelnionych do lasów, które działają jak naturalna gąbka. Dzięki temu poprawiamy warunki wegetacji podczas suszy, podnosimy poziom wód gruntowych, odciążamy sieć kanalizacji deszczowej i rowy, co zwiększa nasze bezpieczeństwo i pozwala zoptymalizować koszty zarządzania wodą”.

Obecnie przygotowywane są kolejne inwestycje. W ostatnich tygodniach Aquanet podpisał umowy z wykonawcami koncepcji dla kolejnych siedmiu lokalizacji. Większość z nich to tereny poznańskich lasów komunalnych, ale do współpracy zostaną również zaangażowane lokalne nadleśnictwa.

„Wiele lasów komunalnych sąsiaduje z państwowymi, a woda nie zna granic. Współpraca jest niezbędna i już przynosi wyraźne korzyści dla środowiska” – twierdzi Łukasz Polakowski, dyrektor Zakładu Lasów Poznańskich.

Blisko 60% lasów w Poznaniu to własność samorządowa, kolejne 30% to lasy państwowe, a pozostałe 10% należy do innych podmiotów, głównie prywatnych. Wszystkie te tereny są narażone na skutki zmian klimatu w równym stopniu, a rozwój projektu leśnej retencji może znacząco przyczynić się do adaptacji do coraz trudniejszych warunków.